Gezondheid en preventie door leefstijlondersteuning
De AFAS Foundation, de Academische Alliantie van Radboudumc en Maastricht UMC+, en Vereniging Arts en Leefstijl werken samen aan een grote zorgvernieuwing: het programma 'Beter Gezond'. Het doel: leefstijl structureel integreren in de medische behandeling – voor iedere patiënt, in elk specialisme. Niet als extra, maar als vanzelfsprekend onderdeel van passende zorg.
De Nederlandse zorg staat onder grote druk. Door vergrijzing, personeelstekorten en toename van leefstijlgerelateerde aandoeningen dreigt het systeem vast te lopen. Het huidige tekort van 50.000 zorgprofessionals zal volgens prognose binnen tien jaar oplopen tot 190.000. Zorgverleners werken nu al op de grens van wat haalbaar is: het ziekteverzuim ligt op 7%, het hoogste van alle sectoren, en steeds meer verpleegkundigen en artsen in opleiding verlaten het vak. De gevolgen zijn zichtbaar: inmiddels wachten 120.000 patiënten op een operatie. Een groot deel van deze druk is te voorkomen. Jaarlijks worden miljoenen mensen behandeld voor aandoeningen die sterk samenhangen met leefstijl – van diabetes en hart- en vaatziekten tot mentale klachten. Door leefstijl structureel bespreekbaar te maken in de spreekkamer en patiënten eenvoudig te verwijzen naar passende ondersteuning, kunnen we ziekte voorkomen, herstel verbeteren en de druk op de zorg structureel verlichten.
In een zorglandschap dat steeds zwaarder wordt belast door personeelstekorten, vergrijzing en de toename van leefstijlgerelateerde aandoeningen, biedt Beter Gezond een concrete, schaalbare en toekomstbestendige oplossing.
Beter Gezond is een landelijk programma dat ziekenhuizen ondersteunt om leefstijl structureel onderdeel te maken van de zorg. Het programma biedt zorgprofessionals zowel kennis als praktische tools om leefstijlzorg echt in de praktijk te brengen.
De e-learning van Vereniging Arts en Leefstijl vormt de basis van het programma. Zorgprofessionals vergroten hiermee hun kennis over leefstijlgeneeskunde en leren hoe zij binnen de beperkte tijd van een spreekkamer effectief leefstijlgesprekken kunnen voeren. De training bestaat uit een basismodule en verdiepingsmodules, is geaccrediteerd en kan zelfstandig worden gevolgd. De scholing biedt concrete handvatten voor korte, krachtige leefstijlgesprekken van 30 seconden tot 2 minuten – haalbaar binnen elk consult.
Na de e-learning kunnen zorgverleners oefenen in een interactieve VR-omgeving. Daar trainen ze hun gespreksvaardigheden met realistische, AI-gestuurde simulatiepatiënten die reageren op zowel verbale als non-verbale communicatie. De VR-training duurt ongeveer 60 minuten en helpt zorgverleners om met meer vertrouwen leefstijl aan te kaarten in de spreekkamer.
Naast scholing biedt het programma het digitale platform Beter Verwijs, waarmee zorgverleners patiënten eenvoudig kunnen verwijzen naar passende leefstijlzorg en sociale ondersteuning. Van hulp bij gezonder eten, beter slapen en meer bewegen tot stoppen met roken of ondersteuning bij eenzaamheid of geldzorgen: Beter Verwijs brengt bestaand aanbod uit het paramedische en sociale domein samen en maakt dit overzichtelijk en toegankelijk.
Beter Gezond begon in 2022 binnen de oncologische zorg, met fysieke trainingen over leefstijlgespreksvoering. Die aanpak bleek waardevol, maar niet schaalbaar genoeg. Daarom is het programma doorontwikkeld tot landelijk inzetbare aanpak voor álle specialismen.
Het programma sluit aan op het Integraal Zorgakkoord (IZA), waarin is afgesproken dat vanaf 2025 elke zorgverlener passende leefstijlondersteuning biedt als onderdeel van reguliere zorg. Beter Gezond maakt die ambitie concreet en uitvoerbaar.
"We werken aan een toekomst waarin leefstijlzorg een vanzelfsprekend onderdeel is van elke zorgketen – zodat gezondheid begint bij het gesprek in de spreekkamer.”
Rogier Verstralen - Projectleider Beter Gezond
Het programma loopt van juni 2024 tot mei 2027 en bestaat uit vier fases:
In totaal kunnen 42 ziekenhuizen deelnemen. Inmiddels hebben zich al diverse instellingen verspreid over Nederland aangesloten.
Website van Beter Gezond
https://betergezond.nl
Website van Beter Verwijs
www.beterverwijs.nl